Abu Dabi LNG'ye büyük bahis oynuyor
Geçtiğimiz yıl Çin'in Jiangnan Tersanesi tarafından bir ticaret fuarında sergilenen bir LNG taşıyıcısının modeli. Adnoc, gemi yapımcısına bu tür altı gemi için 1,2 milyar dolarlık bir sipariş verdi
O dönem Abu Dabi'nin yöneticisi olan Şeyh Zayid, 1970 yılında Adnoc LNG'nin kurulmasını emrettiğinde amacı, petrol faaliyetlerinden kaynaklanan gazın israf edilerek yakılmasını durdurmaktı.
Adnoc, 50 yılı aşkın bir süre sonra ikinci sıvılaştırılmış doğalgaz santrali için yatırım kararı aldı.
BAE, 1977 yılında Das Island tesisiyle yılda 6 milyon ton kapasiteyle Körfez'deki ilk ve dünya çapındaki altıncı LNG ihraç eden ülke oldu. O zamandan bu yana geçen onlarca yıl boyunca LNG, Adnoc'un birincil işi olan petrol üretme ve iç pazara gaz sunma işine sadece bir ek oldu.
Ancak 2016 yılında CEO olan Sultan Al Jaber yönetimindeki yeni ADNOC, önde gelen bir uluslararası oyuncu olabilmek için daha güçlü bir gaz işine ihtiyaç duyduğunu biliyor.
Petrolün geleceği, karbon yoğunluğu ve elektrikli araçların yükselişi nedeniyle belirsizleşebilir.
Kömürün yaklaşık yarısı kadar karbon emisyonuna sahip ve nispeten temiz yanan gaz, Asya'nın çevresel ve iklimsel ilerlemesinin önümüzdeki birkaç on yılı için hayati önem taşıyor. Bu arada Rusya'nın Avrupa'ya yaptığı gaz satışlarını kendi kendine sabote etmesi, güvenilir tedarikçiler için bir boşluk bırakıyor.
Mart 2023'te şirketin gaz işleme ve sıvılaştırma faaliyetlerini birleştiren Adnoc Gas, Abu Dabi Menkul Kıymetler Borsası'nda listelendi.
Beş ay sonra Ağustos ayında ise Adnoc, Azerbaycan'daki Abşeron doğalgaz sahasının yüzde 30 hissesini satın aldı. Saha, boru hattıyla Türkiye ve Avrupa'ya gaz tedarik edecek.
Kasım 2023'te Das Adası tesisindeki darboğazın giderilerek 0,9 milyon tonluk kapasiteye ulaşılacağı duyuruldu.
- Adnoc, Ruwais LNG için 5,5 milyar dolarlık sözleşme imzaladı
- Adnoc, Mozambik'teki LNG projesinde %10 hisse satın aldı
- Adnoc'un satın alma stratejisi büyük bir şeye yol açabilir
Bu Şubat ayında, Doğu Akdeniz'deki gaza odaklanan BP ile bir ortak girişim kurdu ve BP, Mısır gaz varlıklarını ortaklığa katkıda bulundu. Ancak ikili, önce değerleme sorunları, ardından da İsrail-Gazze çatışması nedeniyle İsrail gaz şirketi NewMed'i devralma planlarını askıya almak zorunda kaldı.
Adnoc, Mayıs 2024'te NextDecade'in Teksas'taki Rio Grande LNG projesinin yüzde 11,7'sini satın aldı ve tesisten yılda 1,9 milyon ton LNG almayı kabul etti.
Son anlaşmada, yıllık 25 milyon ton üretim kapasitesine sahip Coral South yüzen LNG tesisinin de yer aldığı Mozambik'teki 4. Bölgede Portekiz'in Galp şirketinden yüzde 10 hisse satın alındı.
Son olarak geçen hafta Adnoc, batıdaki endüstriyel merkez Ruwais'teki 9,6 milyon tonluk yeni tesisi için nihai yatırım kararını aldı. Ayrıca mühendislik firmalarından oluşan bir konsorsiyuma 5,5 milyar dolarlık bir inşaat sözleşmesi verdi.
Yeni tesis dolambaçlı bir yol kat etti – Mayıs 2023'e kadar, BAE'nin doğu kıyısındaki Fujairah'ta yer alması planlanıyordu. Ancak şimdi 2028 civarında faaliyete geçmesi bekleniyor.
Ruwais'in, güneş ve nükleer enerjiden elde edilen elektrikle düşük karbonlu üretim yapması ve metan sızıntılarını en aza indirmesi hedefleniyor.
Adnoc'un LNG varlıklarının coğrafyası önemlidir
O noktada, başka herhangi bir anlaşma yapılmadığı takdirde, Adnoc yılda yaklaşık 21 milyon ton LNG'ye erişebilecek.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, Das'a halihazırda ortak olan BP'nin 2025'e kadar 25 milyon tona sahip olması bekleniyor. Malezya'nın devlet şirketi Petronas'ın ise şu anda 30 milyon tondan fazla stoğu bulunuyor.
Saudi Aramco da LNG anlaşma yolunda, Eylül ayında Avustralya varlıklarında bazı azınlık hisseleri satın aldı. NextDecade'den LNG satın almayı kabul etti ve Louisiana'daki sıkıntılı bir proje için Tellurian ile görüştüğü söyleniyor. Ancak yerel bir pozisyonu yok.
Yani Adnoc önemli bir role sahip olacak, ancak LNG'de dünya liderlerinden biri olmak için daha fazlasına ihtiyacı var. 2020'lerin sonuna doğru bir iç gaz fazlasına sahip olmalı, ancak muhtemelen daha büyük ihracat projelerine taahhütte bulunmak için yeterli değil.
Ve hiç kimse kapı komşusu Katar ile rekabet edemez. 2030 yılına kadar, QatarEnergy'nin devasa Kuzey Sahası'ndaki LNG kapasitesi 142 milyon tona ulaşacak, Teksas'taki 18 milyon tonluk Golden Pass projesindeki %70'lik hissesinden bahsetmiyorum bile.
Adnoc'un LNG varlıklarının coğrafyası önemlidir. LNG dünyası, aralarında çok az akış bulunan Pasifik ve Atlantik havzalarına bölünmüştür. Nakliyeye yönelik saldırılar nedeniyle Kızıldeniz'deki kesinti, bu bölünmeyi, sürdüğü sürece pekiştirir.
- Adnoc L&S, tanker operatörü Navig8'i 1,5 milyar dolara satın aldı
- Adnoc, 2027'den önce 5 milyon varil/gün petrol hedefine ulaşacak
- Adnoc Distribution bu yıl 200 EV istasyonu hedefliyor
BAE tesisleri ve Mozambik, özellikle Hindistan alt kıtasındaki büyüyen pazarlar olmak üzere Pasifik'e tedarik sağlamak için iyi bir konumdadır.
Ancak Ruwais'in ayrıca iki Alman alıcıyla sözleşmesi var ve NextDecade anlaşmasının devreye girmesi muhtemel yer burası. Bu, Adnoc'a, BAE'den Avrupa'ya doğrudan teslimat yapma ihtiyacını ortadan kaldırmak için ABD hacimlerini takas etme olanağı sağlıyor.
Katar ve ABD'deki büyük genişlemeler nedeniyle LNG pazarının 2020'lerin sonlarında aşırı arza maruz kalması muhtemel. Yeni sözleşmeler için kararlaştırılan fiyatlar zaten yumuşamaya başladı.
Özellikle Kuzey Amerika ve Afrika'da, finansal desteğe ihtiyaç duyan LNG projelerinde risk toleranslı ve hırslı oyuncuların hisse satın alması için iyi bir zaman olabilir.
Piyasalara erişim yeteneği hayati önem taşır. Aynı şekilde fiziksel ve sözleşmesel varlıklardaki pozisyonlar da önemlidir – sadece sıvılaştırma tesisleri değil, tankerler ve ithalat terminalleri – bir şirketin ticaret yaparak ek değer üretebileceği yerler.
Adnoc'un uluslararası rakiplerini taklit etmeye çalışırken, hem boru hattıyla gaz hem de LNG konusunda daha fazla anlaşma yapmasını bekleyebiliriz.
Robin M Mills, Qamar Energy'nin CEO'su ve şu kitabın yazarıdır: Petrol Krizi Efsanesi