Mısır, Suudi havacılık pazarına sıcakken girmeli
Yolcular Luksor Uluslararası Havaalanı'nda bir Egyptair uçağından iniyor. Havayolu şirketi, pandemi sonrası toparlanmanın ardından bile zarar ediyor
Tüm olumsuzluklara rağmen Mısır havacılık pazarında sessiz ama etkileyici bir toparlanma yaşanıyor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, Mısır'ı Kuzey Afrika'nın bir parçası olarak tanımlıyor; ancak gerçek şu ki ülke her zaman Ortadoğu'ya açılan önemli bir kapı olarak görülmüştür.
Mısır'ın tarihi bağlantı konumu, yeni taşıyıcıların açılması ve köklü havayollarının genişleme planlarının hızla büyüyen bir pazar toparlanmasına yol açmasıyla yeniden inşa ediliyor.
Ülkenin havacılık kapasitesi son 20 yılda üç katına çıktı. Covid-19 salgınından sonra 18 milyondan fazla koltuk eklendi – yüzde 43'lük bir artış.
Bu trafik artışı Mısır'ı, Dubai ve Doha gibi büyük merkezler ile Suudi Arabistan'ın büyük pazarının ardından Orta Doğu bölgesinin dördüncü büyük hava pazarı konumuna getiriyor.
Bu yıl ülkeden yaklaşık 61 tarifeli havayolu şirketi uçuş gerçekleştirecek. Bu sayı 2019'da 46 idi. Suudi Arabistan'ın düşük maliyetli havayolu şirketi Flyadeal, 2022'de hizmete başladığından bu yana pazara yılda yaklaşık 400.000 koltuk ekledi.
İspanyol taşıyıcı Iberia 2014'te Mısır'a geri döndü ve Lot Polish Airlines neredeyse 10 yıllık bir aradan sonra oyuna geri döndü. Geri dönen havayolları her zaman toparlanma sürecindeki bir pazarın göstergesidir.
Ne yazık ki Mısır'ın 2019'dan 2024'e kadar olan kapasite artışı, yolcu rezervasyonlarındaki artıştan belirgin şekilde daha yüksektir
Şöyle söyleyeyim: Herhangi birini daha önce vazgeçtiği bir yere geri dönmeye ikna etmek, genel merkezde büyük bir fikir değişikliğini ve bazı durumlarda gururun bir kenara bırakılmasını gerektirir.
Yani, daha fazla havayolu daha fazla rekabet anlamına geliyor. Bu, yolcular için iyi bir haber olsa da, yerel taşıyıcıların kâr elde etmekte zorlanabileceği anlamına geliyor. Örneğin, Egyptair, pandemi sonrası pazar toparlanmasına rağmen en azından 2016'dan beri zarar ediyor.
Egypt Air Group'un bir parçası olan ve yerel olarak faaliyet gösteren ikinci büyük havayolu şirketi Air Cairo, henüz finansal verilerini yayınlamadı ancak ana şirketinin performansını takip ettiği varsayılabilir.
Toplamda 2019'dan bu yana Mısır'ın yerel havayolları 1,5 milyon koltuk ekleyerek kapasitelerini yüzde 58 oranında artırırken, yurtdışı taşıyıcılar yaklaşık 1,2 milyon koltuk ekledi.
Ne yazık ki Mısır'ın 2019'dan 2024'e kadar olan kapasite artışındaki %43'lük artış, yolcu rezervasyonlarındaki %28'lik artıştan belirgin şekilde daha yüksektir. Bu eşitsizlik, yeni katılımcılara karşı en savunmasız olan yerel havayolları için daha düşük getiriler ve daha büyük kayıplarla sonuçlanmaktadır.
Hem yerel talebi karşılayan hem de Dubai merkezi üzerinden Mısır'dan gelen bağlantı trafiğinin büyük bir kısmını çeken Emirates gibi büyük şirketlerin hakimiyeti nedeniyle, yerel havayollarının hem yerel olarak hem de bağlantı trafiğinde rekabet edebilmesi için çok az alan kalıyor.
Tüm bunlar Mısır havacılığı için şu soruyu gündeme getiriyor: Sırada ne var ve karlı olabilir mi?
Suudi pazarı fırsatı
Suudi Arabistan'ın 2030'a doğru büyüme yörüngesi, yerel oyuncular için olduğu kadar denizaşırı havayolları ve pazarlar için de yeni fırsatlar yaratıyor. Mısır, bu fırsattan yararlanmak için özellikle iyi bir konumda ve son yıllarda iki ülke arasındaki hizmetlerde bir genişleme gördü.
Bu fırsattan yararlanmak için, yerel tabanlı Mısır taşıyıcılarının hızlı hareket etmesi gerekiyor. Hem geleneksel hem de düşük maliyetli sektörlerdeki büyük Suudi tabanlı havayollarının önümüzdeki birkaç yıl içinde teslim edilmesi planlanan çok sayıda uçağı varken, Egyptair'in önümüzdeki yıl için yalnızca sekiz B737'si ve 2026'da 10 tane daha planlanmış durumda.
- Orta Doğu havayolları pilot sıkıntısı nedeniyle işe alım yarışında
- Oman Air CEO'su, "En güçlünün hayatta kalması söz konusu" diyor
- John Grant: Egyptair bazı zorlu seçimler yapmak zorunda
Egyptair'in bu yeni kapasitenin bir kısmını, kişi başına düşen GSYİH ve harcanabilir gelir gibi olumlu faktörlerin yönlendirdiği hızlı büyümenin yeni pazarlar yarattığı Suudi Arabistan bölgesel rotalarına tahsis etmesi ideal olacaktır.
Kapasitenin önemli ölçüde arttığı bir bölgede, Mısır merkezli havayollarının önümüzdeki yıllarda hem etkili bir şekilde rekabet edebilecekleri hem de kabul edilebilir kâr seviyelerine ulaşabilecekleri birkaç pazardan birinin Suudi Arabistan olması muhtemeldir.
Buna karşılık, özellikle yeni pazarlar arayan Ryanair, Wizzair ve EasyJet gibi taşıyıcıların artan rekabetine uyum sağlayamama, son iki yıllık havacılık toparlanma döneminde kârlı olmayan havayolları için korkunç mali sonuçlara yol açacaktır. Bilançolarının bu mücadeleyi yansıtması muhtemeldir.
Zaman, Mısır'da bir havayolu işletmenin ne kadar zor olduğunu ve karlılığın her zaman çok uzakta olduğunu kanıtlayabilir.
Suudi Arabistan'ın hem fırsat hem de tehdit oluşturması nedeniyle önümüzdeki birkaç yıl, Mısır havacılık sektörü için kritik bir dönem olacak.
John Grant, İngiltere danışmanlık şirketi Midas Aviation'da ortaktır