Robotaksi'nin yükselişi araç sigortanız için ne anlama geliyor?

Orta Doğu'da otonom araçların testleri devam ederken, en büyük sorun, AV kazaları sonucunda milyonlarca dolarlık davaların artması ve bu tür ödemelerden kimin sorumlu olacağı konusundaki tartışmalardır.

General Motors'a ait olan ve 2029'a kadar Dubai'de özel robotaksi hizmeti sağlayıcısı olarak belirlenen Cruise, bu yılın başlarında San Francisco'da sürücüsüz taksilerinden birinin çarptığı ve 6 metre sürüklediği bir yayaya 8 milyon doların üzerinde bir anlaşmaya vardı.

Dubai, 2030 yılına kadar emirlik genelinde 4.000 adet sürücüsüz taksi konuşlandırmayı hedefliyor ve bu sayede Cruise'un otonom araçlarını ticarileştiren ilk ABD dışı şehir olacak.

Küresel yönetim danışmanlık firması Kearney'nin bir parçası olan Kearney İleri Mobilite Merkezi'nin müdürü Yury Kornitsky, “Bir AV kazasında sorumluluğu belirlemek karmaşık bir konudur” diyor.

“Otomasyon seviyesi, kazanın özel koşulları ve yürürlükteki yasal çerçeveler gibi çeşitli faktörleri göz önünde bulundurmamız gerekiyor.”

Bu hafta, Çinli otonom sürüş teknolojisi girişimi WeRide'ın, BAE'den başlayarak otonom araçlarını Uber platformuna getirmek için Uber Technologies ile bir anlaşma imzaladığı duyuruldu.

Uber uygulamasını kullanan tüketicilere belirli sayıda WeRide aracı sunulacak ve bu araçların bu yılın sonlarına doğru Abu Dabi'de hizmete girmesi planlanıyor.

Küresel otonom araç pazarının mevcut değerine ilişkin tahminler, Hindistan'ın Zion Market Research'üne göre 51 milyar dolardan, Kanada'dan Precedence Research'e göre 158,31 milyar dolara kadar büyük ölçüde değişmektedir. Gelecekteki büyümeye ilişkin tahminler 2030'da 80 milyar dolardan 2033'te 2,7 trilyon dolara kadar değişmektedir.

• Otonom araçlar BAE'de testten geçti

• Önümüzdeki yıl Suudi yetkililer için sürücüsüz araçlar

• Dubai'nin AV planlarını inovasyon yönlendirmeli

BAE Bakanlar Kurulu, 2023 yılında ülkenin ulaşım sektörünü dönüştürme çabalarının bir parçası olarak, otonom araçlar için ilk ulusal ön lisansı onaylayarak Çinli WeRide şirketine verdi.

Aynı yıl Estonyalı BaseTrack şirketi, yerel ulaşım şirketlerini olumsuz etkileyen sürücü sıkıntısını çözmek için Ras Al Khaimah Ekonomik Bölgesi ile ortaklık kurarak BAE'de otonom kamyonunu piyasaya sürdü.

Dubai'de 2023 yılında yürürlüğe giren bir yasa, BAE'de Karayolları ve Ulaştırma Kurumu'ndan (RTA) lisans alınmadığı sürece herhangi bir otonom aracın kullanılmasını yasaklıyor.

Kanun, AV'ler için lisans alınmasında bazı şartları öngörüyor; bunlar arasında aracın RTA tarafından yapılacak teknik muayeneden geçmesi ve RTA tarafından belirlenen emniyet ve güvenlik standartlarına uyması yer alıyor.

Sıfır otomasyondan, beşinci seviyeye yani tam sürüş otomasyonuna kadar altı farklı AV sınıflandırması bulunuyor.

Otomotiv Mühendisleri Derneği, “Dördüncü seviyeden itibaren sorumluluk aracın kendisine geçecek, çünkü sürücüleri olmayacak, dolayısıyla sigorta ürünleri de buna göre değişmek zorunda” diyor.

Kornitsky, otonom araçların yaygınlaşmasının kazaları yüzde 90'a kadar azaltmasının beklendiğini, bunun da daha az hasar talebi ve tüketiciler için daha düşük primler anlamına geleceğini söylüyor.

“Sigorta risk değerlendirmesi, sürüş geçmişi veya demografik özellikler gibi geleneksel ölçütler yerine aracın teknolojisine ve performansına odaklanarak veri odaklı hale gelecek” diyor.

Kornitsky, “Araçların herhangi bir insan müdahalesi olmadan tüm sürüş koşullarında bağımsız olarak çalışacak şekilde tasarlandığı beşinci seviye otomasyonda sorumluluk üreticiye, yazılım sağlayıcısına, bileşen üreticilerine veya hatta hizmet sağlayıcısına ait olacak” diyor.

Allied Market Research'e göre, küresel otonom araç sigortası pazarı 2022 yılında 22 milyar dolar değerindeydi ve 2032 yılına kadar 88 milyar dolara ulaşması ve 2023-2032 yılları arasında yüzde 15,3'lük yıllık bileşik büyüme oranıyla büyümesi öngörülüyor.

InsuranceMarket.ae'nin kurucusu ve CEO'su Avinash Babur şunları söylüyor: “AV'ler kazaları azaltmayı vaat etse de, sistem arızaları, insan kaynaklı araçlarla etkileşimler veya yol molozu gibi beklenmeyen senaryolar nedeniyle çarpışmalar hala mümkün. Motor sigortası bu durumları karşılamaya devam edecek.”

AV'ler navigasyon ve iletişim için karmaşık yazılımlara, sensörlere ve ağ bağlantılarına büyük ölçüde güvendiklerinden siber saldırılara karşı da savunmasızdırlar.

Palo Alto Networks'ün baş güvenlik sorumlusu Haider Pasha'ya göre, bunlar arasında bilgisayar korsanlığı ve uzaktan kontrolden veri ihlallerine ve tedarik zinciri zafiyetlerine kadar her şey yer alıyor.

Pasha, “Ayrıca izleme ve gözetim endişeleri de var ve bilgisayar korsanlarının bulut ve arka uç sistemlerini hedef alarak gezinmeyi, güncellemeleri ve diğer işlevleri bozma potansiyeli de var” diyor.

“Ayrıca ödemeler yapılana kadar araçların kilitlendiği fidye yazılımı saldırıları da görmemiz muhtemeldir; bu da muhtemelen korkutucu sonuçlar doğuracaktır.”

AGBI yorum almak için Cruise ile iletişime geçti.