Türkiye, gelir elde etmek için yüksek vergilerle işletmeleri hedefliyor
Vergi artışları hem uluslararası hem de yerel işletmeleri etkileyecek ancak seçmenlere bir taviz olarak, yasa tasarısı en düşük oranda emeklilere yapılan ödemede %25'lik bir artış öneriyor
Hükümetin bütçe açığını kapatmaya yönelik yasa tasarısında yer alan yeni gelir artırıcı önlemlerden biri nedeniyle, Türkiye'de faaliyet gösteren çok uluslu şirketler vergi faturalarında ciddi artışlarla karşı karşıya kalıyor.
16 Temmuz'da parlamentoya sunulan yeni vergi reformları kapsamında, yıllık konsolide geliri 817,6 milyon dolardan fazla olan çok uluslu şirketler asgari yüzde 15 oranında kurumlar vergisine tabi olacak. Çok uluslu şirketler geçmişte kurumlar vergisi ödemek zorunda değildi.
Yerel şirketler için vergi yükümlülükleri de artacak. Türk işletmeleri için standart kurum vergisi %25'tir ve değişmeden kalır, ancak daha önce vergi ödemeyen şirketlere düşen yeni bir asgari %10 kurum vergisi uygulanacak. Birçok muafiyet ortadan kaldırılacak.
Bu önlem, Türkiye'yi vergi cennetlerine erişimi kısıtlamayı ve ekonomik faaliyetler için eşit şartlar yaratmayı amaçlayan OECD anlaşmasına uyumlu hale getirecek.
Kamu-özel sektör ortaklığı projeleri yürüten şirketlerden alınacak vergilerde de artış yapılacak; kurumlar vergisi oranı yüzde 25'ten yüzde 30'a çıkarılacak.
Türkiye, özellikle ulaştırma sektöründeki yeni altyapı projelerinin çoğunu kamu-özel sektör ortaklığı modeliyle finanse ediyor.
Hükümet ayrıca kayıt dışı ekonomiyi kontrol altına almaya çalışıyor, serbest meslek sahipleri ve küçük işletmeler için düzenlemeleri sıkılaştırıyor ve açıklanan önlemler arasında vergi ve gelir beyannamelerinin daha sıkı denetlenmesine ilişkin hükümler yer alıyor.
- Türkiye cari açığını %84 oranında azalttı
- Türk müteahhitler 7,6 milyar dolarlık yurtdışı projeye imza attı
- Türk üreticiler ivmeyi yeniden kazanmak için mücadele ediyor
Vergi paketinin Türkiye'deki kayıt dışı gelir sorununu bir nebze olsun çözmeye yönelik olduğunu belirten Topkapı Üniversitesi Dekanı ve Ekonomist Emre Alkin, bunun yeterli olmadığını ve bazı işletmelerin halihazırda yaşadığı baskıları daha da artırabileceğini söyledi.
“Meclis'e sunulan vergi paketi vergilendirmede bir devrim ya da reform değil” dedi AGBI.
“Paketin görebileceğiniz sorunu, kar elde edilmese bile zorunlu asgari kurum vergileri getirmesidir. Bana göre zarar eden şirketlere kurum vergisi koymak piyasa mantığına aykırıdır.”
Türk devlet maliyesi zayıfladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 16 Temmuz'da yayınladığı rakamlar, Ocak-Haziran bütçe açığının 121,2 milyar dolarlık H1 geliri ve 144,8 milyar dolarlık harcamalarla 26,3 milyar dolara çıktığını gösteriyor. Altı aylık açığın toplamının 8,5 milyar doları yalnızca Haziran ayında kaydedildi.
Türkiye'nin 2023 yıl sonu açığı 45,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, GSYH'nin yüzde 5,2'sine denk geliyor. Bu oranın bu yıl yüzde 6,4'e yükselmesi bekleniyor.
Seçmenlere bir taviz olarak, parlamentodaki yasa, en düşük destek oranındaki emeklilere yapılan ödemede yüzde 25'lik bir artış öngörüyor ve asgari oranı 10.000 TL'den (şu anda 302 $) 12.500 TL'ye (378 $) çıkarıyor. Artış, Türkiye'nin 15 milyon emeklisinden 3,7 milyonunu etkileyecek.
Daha yüksek emekli maaşı alanlar, maaşlarında herhangi bir artış almayacak olsa da, asgari seviyeye yapılan artışın bütçe harcamalarına 33 milyar TL (1 milyar $) eklemesi öngörülüyor.